Tokajska vinska regija

Istorija i danas svetski poznate tokajske vinske regije počela je pre mnogo vekova: Tokaj se prvi put pominje u hronici Mađara iz pera anonimusa pod naslovom Gesta Hungarorum. U ovom delu iz 12. veka (verovatno) pisac pominje da su Mađari prilikom dolaska u današnju domovinu na ovom mestu pili „magnum aldumas“, odnosno nazdravili za blagoslov. Vinogradi predela Heđalja konkretno se pominju u jednoj povelji kralja Bele IV iz 1252. godine; a 1502. se pominje i Hetsele, najstariji tokajski vinogradarski posed. U životu vinskog područja preokret je usledio početkom 16. veka: s jedne strane, jer su se tada već bavili proizvodnjom čuvenih asu vina, s druge strane, jer su se tada počeli doseljavati ljudi vični uzgajanju grožđa i pripremanju vina. Nakon toga nije trebalo dugo čekati da se pojavi prvi zapis o tokajskom asu vinu, što je usledilo 1571. godine. 

Od tada je – posle manjih ili većih poteškoća i spoticanja – krenuo razvoj prvog zatvorenog vinskog područja u svetu, tokajske vinske regije, koja je sačuvala popularnost sve do danas; u tolikoj meri, da je Organizacija Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu, odnosno UNESCO, 2002. svrstao ovo vinsko područje na listu Svetske baštine. To je naravno ogromno priznanje, jer se na ovu listu svrstavaju samo kulturna i prirodna dobra od istaknutog značaja i opšte vrednosti, koja su od neprocenjivog značaja za celokupno čovečanstvo. E, tokajska vinska regija je baš takva. 

• Mađarska je zaslužno poznata po svojim vrsnim vinima širom Evrope, a „ko voli dobro vino, mora da je dobar čovek“ – kako se kaže. Stoga ne treba tražiti poseban razlog zašto se preporučuje degustiranje finih vina, ali ako se radi o tokajcu, ipak imamo nekoliko obrazloženja za vas.  
  
  
• Po predanju, asu vino poreklom iz Tokaj Heđalje francuski kralj Luj XV nazvao je „kraljem među vinima“ i „vinom kraljeva“. 
  
  
• Odličan ukus u pogledu vina imali su i Mocart i Gete: obojica su takođe bili ljubitelji tokajskog asu vina.  
  
  
• Ovo desertno vino se priprema od grožđa koje se uzgaja u specifičnoj okolini, a priprema se u jedinstvenoj atmosferi vekovima starih podruma.  
  
  
• Ovo vino je jedno od unikatnih slatkih vina u svetu; bez preterivanja se može smatrati za jedno od čuda prirode. 
  
  
• Tokajac je jedno od najimpozantnijih otelotvorenja imidža Mađarske.  

Zašto se pripremaju tako posebna vina u tokajskoj regiji? Nije tajna da, osim neumornog rada stručnjaka, ovom ukusu bez premca doprinose i svojevrsne karakteristike prirodnog okruženja.  

Tokajsku vinsku regiju čine Tokaj i okolnih 26 naselja; nalazi se u severoistočnom delu Mađarske, u trouglu između brda Šator kod Šatoraljaujhelja, brda Šator kod Abaujsantoa i brda Kopas u Tokaju. Područje vinske regije pogodno za uzgajanje grožđa prostire se na 11 149 hektara (od kojih se danas koristi 5813 hektara).  

Da vidimo geografske osobine koje omogućavaju proizvodnju divnog tokajskog asu vina: 

• močvarna vodena područja u slivu reka Tisa i Bodrog, 
  
  
• lokalna klima u zaklonu planinskog lanca Zemplen koja pospešuje proces sazrevanja, 
  
  
• plemenita plesan usled jesenjih isparavanja,  
  
  
• sasušivanje zrna grožđa, koncentracija šećera i drugih dragocenih materija, zahvaljujući jesenjem suncu 
  
  
• i vinogradi, smešteni na stenovitom zemljištu vulkanskog porekla, nastalog usled vulkanske aktivnosti od pre 9 miliona godina.