Zamek Füzér

Na zamku Füzér czekają na Was przewodnicy, którzy pomogą poznać Wam historię tego miejsca. Füzér położony jest w najbardziej na północ wysuniętym punkcie Węgier, we wschodniej części gór Zemplińskich (Zemplén). Można tu dojechać dwiema głównymi trasami: drogą nr 37 na trasie Szerencs-Sárospatak-Sátoraljaújhely lub drogą nr 3 z Hidasnémeti-Gönc-Telkibánya. Droga prowadzi przez słynny region winiarski Tokaj, gdzie warto chwilę odpocząć i zwiedzić piwnice. Przybywając do Füzér, nie zapomnijcie odwiedzić także Centrum Turystycznego Parku Przyrody Nagy-Milic (Nagy-Milic Natúrpark Látogató Központ), tradycyjnych lokalnych chatek (Tájház porták) i Centrum zarządzania zamku (Várgondnokság)!

Znajdziesz tam interaktywne eksponaty, które przybliżą główne zabytki regionu tym, którym będzie trudno lub nie będą mogli wejść na zamek. Jeśli jednak macie taką możliwość, koniecznie powinniście wejść na górę i odwiedzić zamek, gdyż jego skala i proporcje robią na żywo zupełnie inne wrażenie, a żadne wirtualne rozwiązanie nie jest w stanie oddać tego uczucia, gdy belki trzeszczą pod butami.
Dowiesz się tutaj, kto był właścicielem zamku i o tym jak ludzie żyli w średniowieczu. Pierwsza wzmianka o zamku pojawia się w dokumencie z 1264 r., natomiast według innego dokumentu z 1270 r., począwszy od połowy XIII w. władcą zamku był niejaki „ślepy mistrz Andronikus” z rodu Kompoltów, który następnie sprzedał go królowi Andrzejowi II.

Inny dokument, w którym pojawia się wzmianka o Füzér, stwierdza, że został on podarowany księżniczce Annie, córce króla Béli IV, wraz z otaczającymi go majątkami, lecz następnie odebrał go siłą jej brat. W 1320 roku Füzér jest ponownie wymieniany jako zamek królewski. W 1389 roku zamek został podarowany synom Pétera Perényi przez króla Zygmunta Luksemburskiego. Najważniejszym okresem w historii zamku Füzér był czas, kiedy był on własnością rodziny Perényi. Po przegranej bitwie pod Mohaczem w 1526 r. Péter Perényi, strażnik koronny, kazał przetransportować tu Świętą Koronę Węgierską i ukryć ją przed Turkami. 3 listopada 1527 r. Perényi zmienił stronę i dołączył do Ferdynanda I, oddając koronę arcyksięciu austriackiemu, który na mocy obowiązujących traktatów wysunął roszczenia do tronu. W zamian Perényi otrzymał Sárospatak i prawo użytkowania majątku biskupiego Egeru.

Ostatnim zastawnikiem tej ziemi był Ferenc Bónis. Zamek Füzér został spalony przez generała z Koszyc, aby uniemożliwić rebeliantom wykorzystanie go jako kryjówki. W latach 1934-1936 na ruinach zamku prowadzono drobne prace konserwatorskie, których koszty poniosła rodzina Károlyi, będąca właścicielem majątku od 1686 roku. Wykopaliska archeologiczne na zamku rozpoczęto dopiero w 1977 roku – prace trwają do dzisiaj. Odbudowa zamku rozpoczęła się w latach 90. XX wieku i trwa nadal na różnych etapach. Kilka lat temu wybudowano zamek dolny, odnowiono kaplicę, skrzydło pałacowe i dolny bastion zamku górnego.

To, co dzisiaj można zobaczyć, to eksperyment ochrony zabytkowego budynku: rekonstrukcja została zaprojektowana przez architektów w oparciu o współczesne opisy, autentyczne obrazy i własne pomysły. Oznacza to, że nie są to zwykłe prace konserwatorskie, ale także rekonstrukcyjne. Wnętrza są więc z jednej strony autentyczne, opierające się na faktach, a z drugiej strony są również wytworem wyobraźni, mimo że ówczesne inwentaryzacje zawierały szczegółowy opis każdego motywu i wyposażenia każdego pomieszczenia. Zespół budynków w kształcie podkowy posiada skrzydło żeńskie i męskie. Ganek skrzydła żeńskiego otwiera się na renesansowy ogród. W skrzydle męskim, zwanym także starym pałacem, znajduje się Wielka Sala Rycerska. Z tej sali wchodzi się do gotyckiej kaplicy z wysokim sklepieniem, zbudowanej podczas panowania Zygmunta, czyli w pierwszej dekadzie XV w. Patrząc w górę, pod głównymi żebrami kopuły zobaczymy baldachimowe nisze dla posągów.

Są one niemal identyczne z niszami posągów katedry w Koszycach. W obecnym stanie zamek mógłby być idealnym miejscem kręcenia filmów historycznych. Oczami wyobraźni już widzimy, jak bohater powoli opuszcza się po ścianach muru, aby uciec. Będąc już przy temacie murów, zwróćmy uwagę na gargulce w kształcie gryfa, które służą do ochrony przeciwdeszczowej murów zewnętrznych. Gryf jako zwierzą w herbie pojawia się jeszcze w wielu miejscach na zamku. Jeśli będziecie w okolicy, koniecznie odwiedźcie Füzér: nigdy nie zapomnicie widoku rozpościerającego się z murów zamku.