Zamek Królewski w Budapeszcie

Budowę imponującego gotyckiego pałacu zapoczątkowali władcy andegaweńscy, za ich panowania dwór królewski przeniósł się tu na stałe – w ten sposób Buda stała się siedzibą kraju. Rozkwit pałacu przypadł na czasy panowania króla Macieja, za którego na jednym z pierwszych spośród dworów europejskich zadomowił się zrodzony w Italii architektoniczny styl renesansowy. Pałac był tętniącym miejscem życia intelektualnego, tworzyli tu wielcy naukowcy i artyści Europy, a w zamku mieściła się słynna biblioteka króla Macieja, Bibliotheca Corvina. Wzorem prac architektonicznych była prawdopodobnie trwająca wtedy przebudowa gmachów Palazzo Vecchio we Florencji. 

Z okupacją turecką w XVI wieku zaczął się powolny upadek pałacu. Podczas słynnego wyzwolenia Budy spod panowania tureckiego w 1686 roku kompleks gotycko-renesansowy został prawie całkiem zniszczony – niekoniecznie z powodu oblężenia, raczej w wyniku pożaru powstałego po oblężeniu. Władcy Habsburgowie już nigdy więcej nie przenieśli swojego dworu do Budy – pomimo tego, że podczas panowania Marii Teresy zbudowano nowy pałac, przez jakiś czas znajdował się w nim Uniwersytet Trnawski. Na ówczesnych grafikach i obrazach w środkowej osi budynku pięknie widać kanciastą wieżę, w której było obserwatorium – ta część później została rozebrana. 

Pałac otrzymał dzisiejsze wymiary za panowania Franciszka Józefa I, w roku 1904. Chociaż nie planował on z żoną Sissi przemieszczenia dworu do stolicy Węgier, para królewska spędziła tu więcej czasu niż ich poprzednicy. Rząd rozwierających się jedna w drugą bogato zdobionych sal o długości 304 metrów, z panoramą na Dunaj był jednym z największych w Europie. Wspaniały pałac neobarokowy został mocno zniszczony podczas II wojny światowej, remont długo się ciągnął, został ukończony dopiero w latach 1980, w znacznie bardziej purytańskiej formie niż oryginał. Pałac jest miejscem światowego dziedzictwa od 1987 roku, w jego salach obecnie znajduje się Węgierska Galeria Narodowa, Muzeum Historii Budapesztu i Węgierska Biblioteka Narodowa Széchényiego, a bezpośrednie otoczenie pałacu służy za miejsce festiwali kulturowych i gastronomicznych. 

Kopułę, skąd roztacza się przepiękna panorama na miasto, można zwiedzać z oddzielnym biletem do kopuły, a pod górą zamkową ciągną się ogromne systemy grot, które są częściowo dostępne do zwiedzania. Całkowity remont Zamku Królewskiego w Budapeszcie i historycznego otoczenia Zamku oraz przywrócenie wartości zniszczonych podczas II wojny światowej i w czasach późniejszych trwa obecnie w ramach Narodowego Programu Hauszmann.